Kieskeurig

Kieskeurig

Over veel woorden valt iets te zeggen. Hoe ze ontstaan zijn en wat ze betekenen. Het is intrigerend en vermakelijk om dit stukje taalkennis te koppelen aan een woordspelletje.
Als ik erover na ga denken, kan ik mijn dag wel vullen met het achterhalen van de historie en de toepassing van een grote hoeveelheid woorden. Ik pak er zomaar eens eentje uit.Neem bijvoorbeeld het woord "kieskeurig".

De herkomst van dit woord is volgens etymologische geschriften redelijk onzeker. Het wordt  beschreven als een Hollandisme en zou een afgeleide zijn van "kribbe-keurich". Uiteindelijk is dat afkomstig van het Franse "crêve coeur". Letterlijk is dat een stervend hart en wil zoveel zeggen als ontevreden, of moeilijk te voldoen.

Een oppervlakkige benadering (zijn we dol op vandaag de dag) deelt het woord in twee delen. Het werkwoord "kiezen" en het bijvoeglijk naamwoord of bijwoord "keurig".
Die laatste is een opvallend deel van het woord. Synoniemen voor "keurig" zijn: beschaafd, betamelijk, bevallig, braaf, chic, correct, degelijk, decent, eerzaam en zo zijn er vast nog meer woorden van gelijke strekking.
Het eerste deel van het woord is relatief eenvoudig. Dat wil zoveel zeggen dat uit meerdere mogelijkheden er één genomen wordt.

Deze oppervlakkige insteek zou inhouden dat, wanneer men gaat kiezen, dat wordt gedaan op een beschaafde en correcte manier. Maar dan is er sprake van "keurig kiezen" en moeten we de woorden los van elkaar blijven zien.
Als we de oppervlakkigheid naast ons neerleggen en de mogelijkheid willen kiezen die op zichzelf eveneens degelijk en chic is, dan wordt het daadwerkelijk "kieskeurig". Dan is het onmogelijk de twee woorden nog te scheiden. Het kiezen wordt dan al snel fijngevoelig. Overigens is dat ook een woord dat het ontleden waard is.

Zou het niet ideaal zijn als we bij de volgende "verkiezingen" keurig zouden verkiezen. Ik bedoel dan niet alleen keurig stemmen. Want met het rode potlood het gekozen rondje kleuren, verloopt doorgaans keurig. Nee, het gaat me dan meer om het kiezen van de keurige keuze.
De eerzame, decente en bevallige optie die weloverwogen wordt verkozen.
Liever dat dan de oppervlakkige kijk op de zaak waarbij de loze woorden niet onlosmakelijk aan elkaar gekoppeld zijn. Liever dat dan het gebrek aan de overtuiging dat de samenhang belangrijker is dan de wetenschap dat we elk afzonderlijk woord hebben begrepen.

Laten we er een andere draai aan geven en nieuwe woordgeschiedenis schrijven. Leuk voor de Dikke van Dale. Het nieuwe credo bij een volgend rondje Haagse "verstemmingen".

Stem keurig. Wees stemkeurig.

'Heine

Buiten de box

Buiten de box

Een beetje vreemd is het wel. Politici willen dat gebruik van smartphones en tablets in de klassen moet worden verboden. Maar als je naar de beelden van een debat kijkt in de Tweede Kamer, doen ze zelf niet anders.
Een beetje vreemd is het wel. Publieke bestuurders die erop wijzen dat organisaties efficiënter moeten worden om de recessie het hoofd te bieden. Maar de eigen organisatie alles behalve efficiënt laten voortbestaan om miljarden in een sneltreinvaart met de Fyra te zien verdampen.

Ook een beetje gek is het, als je hoge salarissen en dito vergoedingen aan banden wil leggen om gehoor te geven aan de maatschappelijke verontwaardiging die, volkomen terecht, al jarenlang heerst. Alleen al als ik denk aan de Eurocommissarissen en hun verdiensten in Brussel en Straatsburg, kan ik me erg opwinden. Daar valt wel een aparte column over te schrijven. Daar is sprake van inefficiënt werken en salarissen en vergoedingen die kant noch wal raken.
En hoe vreemd is het dat er tientallen miljoenen worden uitgekeerd aan betrokken DNB-functionarissen. Hoewel ik persoonlijk die betrokkenheid in twijfel durf te trekken als het zoveel geld moet kosten om een klus te willen klaren.

We hebben weliswaar een Balkenende-norm, maar geen idee wie toeziet op handhaving ervan. Maar laat ik eens, populair gezegd, een oplossing aandragen die out-of-the-box is. Een oplossing die juist leuk is en die voor heel wat ondernemers in het land uitermate welkom is.

Stel je voor dat elke euro verdiend boven deze norm en elke bonus of vergoeding die in dit plaatje past, nu eens per direct in 2013 en 2014 moet worden besteed bij winkelhoudende Nederlandse belastingbetalende ondernemers. Dat spekt de staatskas met btw en vpb en voedt het MKB en de werkgelegenheid. En geld uitgeven is geweldig leuk! Nog leuker dan ontvangen.

Dat klinkt als een druppel op de gloeiende plaat. Echter ondernemers investeren op hun beurt weer, en hun medewerkers besteden hun inkomen aan boodschappen, opleidingen en vrije tijd. Het effect kan oneindig zijn.
Vele malen belangrijker is de positieve impuls die het tot gevolg zal hebben. Het geeft de burger moed. Natuurlijk is het een prachtige reactie op de maatschappelijke verontwaardiging over de absurde inkomens. Mooi is ook dat velen zullen genieten van het feit dat ze hun betaalde belastingcenten op deze manier terug zien vloeien in de eigen economie in plaats van in die van andere landen.

Vergist u zich niet, de JP-norm is anno 2013 ruim Euro 220.000. Alleen al in de publieke sector is uit onderzoek gebleken dat 2.600 topfunctionarissen jarenlang boven de norm verdienden. En naast deze "bestuurders" zijn er nog vele andere veelverdieners in publieke en semi-publieke organisaties, die wat mij betreft mogen gaan winkelen.

Nu ik er zo over denk, buiten de box dus, is het ook wel een aardig idee, om Box 4 te introduceren.
In plaats van Inkomsten Belasting een Uitgaven Verplichting. Wellicht kan de Belastingdienst de UV-app introduceren waarmee je de verplichte uitgaven aan de kassa kan scannen en kan afboeken op je UV. Tuurlijk kunnen ze het wel makkelijker maken.
En leuker ook.

'Heine

Dominant, domi-nee, dominooit

Dominant, domi-nee, dominooit

Ik zat op de lagere school en wilde graag leuk gevonden worden. Dan zou ik wel eens bij een groepje kunnen horen en had ik vriendjes. Maar eenmaal bij dat groepje, werd me duidelijk dat lang niet iedereen in dat groepje zo aardig was. Diegenen die het minst aardig waren, hadden het in wezen voor het zeggen in dat groepje. Ze hadden de macht over de anderen zogezegd. En dat vonden de anderen, stilzwijgend weliswaar, niet zo geweldig.
In plaats van de groep te verlaten, ieder voor zich of met zijn allen, probeerden we de macht over te nemen. Dat hadden we achteraf beter niet kunnen doen. Die strijd bleek zoveel lastiger dan gewoon weglopen en met anderen een ander groepje te vormen. Maar ja, dat is de bekende mosterd na de maaltijd.

Ik deed aan sport. Overigens heb ik belachelijk veel sporten beoefend. De meesten 1 seizoen, hooguit een tweede seizoen eraan vastgeplakt. Tennis dat was een blijvertje. En dan met name de herendubbel, nou ja, jongensdubbel zal ik maar zeggen. Maar toch is het ook in de sport een beetje tricky. Verliezen was niet het leukste. Als de anderen sterker of beter waren, probeerde je toch steeds weer iets te bedenken waardoor je de ander kon verslaan. En die strijd was niet bepaald makkelijk. De trainer wees me op allerlei fouten en stommigheden waardoor ik na verloop van tijd toch wel ernstig begon te twijfelen voor wie ik nu eigenlijk aan sport deed.

Als ouder kom ik ook regelmatig situaties tegen waarbij ik samen met mijn vrouw de kinderen vertel "hoe het leven in elkaar zit" en wat wij daar dan van vinden.  Alsof wij alles zo goed weten. Dat is natuurlijk ook maar betrekkelijk. Maar we willen wel dat het gaat zoals wij ons daar het beste bij voelen.

Wat moet ik daar nu mee? Welnu, daar heb ik over zitten denken, en inmiddels dus over zitten schrijven. Mensen die macht hebben of lijken te hebben, of zo je wilt dominantie op anderen overbrengen, lopen tegen het probleem aan dat anderen niets van hen aannemen. Of op zijn minst gezegd niet zo snel en niet zo veel. Macht en dominantie zorgen voor angst. Dus dan is gehoorzamen en het voorkomen van "pijn" het resultaat. En dat is wel iets anders dan iemand "(op)volgen". 

Nu is het algemeen bekend dat geestelijke gezondheid lijdt onder macht en dominantie. Bij gevende zowel als ondergaande partijen. Stressvolle situaties trekken een serieuze wissel op onze gezondheid.
Zou daarmee te verklaren zijn dat er bij veel onderwijsinstellingen met grote regelmaat lesuitval door ziekte is?
Als leerkrachten denken goed les te kunnen geven door een dominante houding aan te nemen voor de klas, hebben ze het klaarblijkelijk bij het welbekende verkeerde eind.

Dit is natuurlijk psychologie van de koude grond, maar als het zo werkt dan is het waarschijnlijk de reden dat de extreem gelovigen hun overtuiging aan anderen willen opleggen, maar dit al zo vaak uitmondde in fysiek geweld.
En als het zo werkt, dan is dit waarom het met Europa niet goed zal komen, waarom de hele bankenwereld op zijn kop staat, waarom elke topsport bol zal blijven staan van doping, waarom er helaas altijd Jasper S-en zullen zijn en dan is dit waarom Apple nooit de grootste zal worden.

En morgen? Morgen ben ik weer de ondernemer in mijn bedrijf, de bovengever in ons gezin en de stemgerechtigde burger op straat die alleen zeker weet op welke partijen hij niet zal stemmen.

'Heine

Het nieuwe nemen

Het nieuwe nemen

Op het risico dat het vervelend wordt, een nieuwe ster aan het firmament ven "Het Nieuwe ...", en wel "Het Nieuwe Nemen". Na het nieuwe werken, winkelen en alle andere opgelegde vernieuwende activiteiten, dan nu één met een echte noodzaak.
Want laten we eerlijk zijn, winkelen deden we al, dat hoefde niet noodzakelijkerwijs vernieuwd te worden. En werken deden we ook al, zij het dat vandaag de dag helaas niet meer iedereen een baan heeft. En ook het werk had wat mij betreft niet per se vernieuwd hoeven worden.

We lezen veel over tekorten en overschotten. Van geld en goed. En nu terugkijkend op de winterse feestdagen van 2012, moeten we ook constateren dat een glazen huis optuigen een recordbedrag van dertien miljoen oplevert. Ik schrijf het maar eens niet in cijfers, misschien dringt het dan iets beter tot u door. We stuurden voor een slordige zestig miljoen aan kleurtjes, vlammetjes en andere verschrikkelijke trommelvliestergende rotzooi de lucht in. En Sinterklaas en de Kerstman? Ik ben bang dat deze twee grote heren goed zijn geweest voor een klein vermogen. Er zijn geluiden van het tienvoudige van het vuurwerk. Maar dat zullen wel "geruchten" zijn. Het is toch crisis? Of valt het allemaal wel mee?

Voordat ik nu iedereen woedend op de kast krijg, is het goed om te stellen dat er uiteraard een grote groep mensen is die wel degelijk achteruitgang merkt en op hun tandvlees loopt. Die mensen moeten we blijven helpen. Al ben ik er sterk van overtuigd dat we deze groep niet horen klagen. Nee, ik denk dat de grote klagers toch een beetje de groep is die nog wel minimaal twee keer per jaar op vakantie gaat, in elke kamer een televisie heeft, meerdere smartphones met abonnement gebruikt en geen dag een maaltijd overslaat en ook het glas wijn niet laat staan. Misschien hebben ze ook wel twee auto's voor deur en een aflossingsvrije hypotheek op 125% van hun toenmalige woningwaarde.

Maar toch maar even terug naar de titel. Meneer Van Dalen Wacht Op Antwoord. Kent u dat nog?
Een ezelsbruggetje van vroeger tijdens het rekenen. Machtheffen, vermenigvuldigen, delen, worteltrekken, optellen en aftrekken. En wie niet delen kon, kon ook niet vermenigvuldigen. Dan kon je eigenlijk gewoon niet rekenen. Daar maak ik nu een nieuw ezelsbruggetje van.
Zorg dat je kunt delen, dan kun je ook nog ergens op rekenen.

Oftewel: geven (om) is het nieuwe nemen!

'Heine

Geen links, geen rechts

Geen links, geen rechts

Al jaren hebben we hulpmiddelen tot onze beschikking die steeds beter helpen bij het navigeren.
De technieken ontwikkelen zich steeds verder en worden steeds verfijnder. We weten feilloos op de maan te landen en terug te komen. We kunnen maandenlang rondjes rond de aarde vliegen en zijn in staat om op honderden meters nauwkeurig te bepalen waar en wanneer we vervolgens willen en zullen landen. Er zijn zelfs helden (of sukkels, dat mag ook) die vanaf ongekende hoogte in hun uppie terug naar de aarde springen en, in een letterlijk onvoorstelbare roes, de ene kilometer na de andere aan zich voorbij zien gaan; om dan vervolgens te landen waar ze gepland hebben te zullen landen.

Er is echter wel een randvoorwaarde waar het succes van deze technieken direct van afhankelijk is. De eindbestemming bepalen. Hoe specifieker je kunt aangeven waar je naar toe wilt, hoe beter de techniek je kan dienen. Hoe meer intelligentie in het apparaat zit, hoe beter de dienstbaarheid ervan zal zijn. Kanttekening daarbij is dan weer wel dat, hoe meer intelligentie er in verwerkt is, hoe meer intelligentie gevraagd wordt om het apparaat te kunnen bedienen.

Dit is grappig. Dienen en bedienen. Ik maak een uitstapje naar Den Haag.
Ik ben er nu al van overtuigd dat, met het noemen van deze stad, de hele metafoor van "dienen en bedienen" en "ons politieke landschap" duidelijk is. Toch wil ik er iets meer over kwijt. Uit pure verbazing, of onmacht. Misschien uit teleurstelling of onvrede. Kiest u zelf maar. 

Het politieke apparaat is er naar mijn mening voor om onze samenleving te dienen. Wij, dus de samenlevende burgers, moeten dit politieke apparaat bedienen. Als het politieke apparaat goed staat ingesteld, wetende dat er een enorme hoeveelheid intelligentie voorhanden is, is dit apparaat in principe in staat om de richting van de samenleving te formuleren, en kan de navigatie niet al te veel problemen meer opleveren. Althans zolang we pretenderen een democratie na te streven in deze samenleving. Het ontbreekt de bestuurder (Den Haag) echter aan het invoeren van de eindbestemming en de bijrijder (de stemgerechtigde burger) kan geen wijs meer uit de instellingen en niet iedereen heeft de laatste update geïnstalleerd. 

Nog erger, bij de bestuurder van dit vehicle is het gevoel voor richting volstrekt verdwenen.
Ik herinner me Ayaan Hirsi Ali. Lid van het "linkse" PvdA het ene moment en lid van het "rechtse" VVD het andere. Zo was Hilbrand Nawijn van de ene op de andere dag van het CDA vertrokken naar de LPF om via de Partij voor Nederland vervolgens als ZZP-er (zelfstandig zonderlinge politicus) met de Lijst Hilbrand Nawijn, het politieke veld te verlaten. Vanuit het "midden" naar de rechtervleugel met linkse kuiltjes in de wangen.

Geert Wilders ging van rechts naar rechtser, maar met heftig linkse uitspattingen. Hoe doelloos zijn de volgelingen in zijn slipstream, nu ze bij Brink- en Bosmannetjes zijn gevallen en naar ik hoop blijven vallen. Ik heb zo mijn voorkeur, of afkeur zo je wilt.

De begrippen "links" en "rechts" zijn niet meer van deze tijd. Het impliceert per definitie dat het belang van de richting van de partij boven het belang van de richting van de samenleving wordt gesteld. Er is geen plaats voor alleen links en er is geen plaats voor alleen rechts. In Den Haag is overigens het oude midden ook al zo goed als verdwenen.

Nu Rutte en Samsom de ogenschijnlijk tegengestelde richtingen ook niet meer uit elkaar kunnen houden, is het tijd om in Den Haag een nieuw besturingssysteem met wat meer intelligentie te installeren. Bij voorkeur met wat meer EQ dan IQ.

'Heine